Uzależnienie od hazardu

Definicja uzależnienia od hazardu – na czym polega?

Gdyby chcieć zdefiniować, na czym polega uzależnienie od hazardu, trzeba najpierw odpowiedzieć na pytanie, co to jest hazard. Pod tym pojęciem kryją się wszelkie aktywności, związane z grami losowymi. Obstawia się w nich coś wartościowego, typując konkretne rozstrzygnięcie danej aktywności. Potencjalnie zachowanie takie ma przynieść wygraną, która będzie większa od wartości postawionej stawki.

Zazwyczaj o hazardzie mówi się w kontekście gier karcianych, gier liczbowych, a także automatów do gier w kasynach. Korzystanie z oferty takich aktywności ma przynieść wyraźny zysk w postaci wygrywania wysokich sum pieniędzy. Niestety, hazard wiąże się z ogromnym ryzykiem. Nie tylko utraty osobistych funduszy, ale także zdrowia psychicznego i fizycznego.

Uzależnienie od hazardu pozwoli nam lepiej zrozumieć potencjalne uzależnienie od zakładów bukmacherskich. W momencie, gdy podporządkowujemy wszystkie czynniki swojego życia danej aktywności, mamy do czynienia z uzależnieniem. Ciągłe obserwowanie rozgrywek, inwestowanie coraz większych kwot, zapożyczanie się i stała gra mogą być objawami uzależnienia od hazardu.

Częste powracanie do określonego modelu zachowania, który nie powinien być akceptowany, to prosta droga do uzależnienia. Bez obaw, na szczęście są metody pozwalające na skuteczne leczenie uzależnienia od hazardu. Podobnie, jak każdego innego rodzaju uzależnienia, czy też nałogu.

Wszystkie uzależnienia – od alkoholu, narkotyków, nikotyny, hazardu – mają wspólne cechy

Jeśli spojrzymy na nałóg definicja tego zjawiska pokrywa się poniekąd z definicją uzależnienia. Podkreśla on jednak bardziej przewlekłość problemu i silną potrzebę wykonywania określonej czynności. Nałóg najczęściej kojarzy nam się z substancjami niebezpiecznymi, jak chociażby alkohol, papierosy czy narkotyki. Jednakże, uzależnienie od hazardu i gier losowych ma cechy podobne do innych nałogów.

Wśród cech wspólnych wszystkich uzależnień możemy wyróżnić:

• Nieprzyjemne doznania psychosomatyczne: lęk, strach, poczucie winy, rozkojarzenie, złość. Mogą one prowadzić do agresywnego zachowania i nieprzemyślanych decyzji.
• Zejście na dalszy plan spraw rodzinnych i zawodowych, całkowite „wpadnięcie w szpony” nałogu.
• Zmiany osobowościowe, związane z przemodelowaniem systemu wartości.
• Stopniowy zanik relacji społecznych i zainteresowań, które wykraczają poza świat nałogu.
• Skutki fizyczne: niewyspanie, bóle mięśniowe, bóle głowy, przyspieszone tętno, podwyższone ciśnienie, niekontrolowane tiki nerwowe.

Rzecz jasna, jest to tylko kilka czynników, które łączą wszystkie rodzaje uzależnień. Warto podkreślić, że osoba uzależniona najczęściej neguje pojawienie się tych i innych cech swojego nałogu. Syndrom wyparcia jest jednym z poważnych problemów, który tak naprawdę oznacza nieme wołanie o pomoc. Przekonywanie samego siebie i otoczenie do rzekomego braku nałogu to jeden z trudniejszych etapów rozwoju uzależnienia.

Jak rozwija się uzależnienie od hazardu?

Należy zaznaczyć na początku, że sama gra na automatach czy obstawianie zakładów bukmacherskich nie oznacza uzależnienia. Odpowiedzialne i zdrowe podejście do każdej aktywności życiowej pozwala uporządkować swoje działania. W związku z tym, nie ma stuprocentowej pewności, że każdy gracz zostanie uzależnionym hazardzistą.

Uzależnienie od hazardu rozwija się zwykle u osób, które mają dość niską samoocenę i szukają nowych doznań z życiu. Terapeuci upatrują winy popadania w nałóg głównie w problemach emocjonalnych i psychologicznych. Skłonność do trwałego nudzenia się, poszukiwanie wrażeń, brak emocjonalnej stabilizacji – to tylko niektóre z przyczyn uzależnienia.

W poszukiwaniu nowej i bardziej ekscytującej rozrywki, osoby podatne na nałogi szukają metod ujścia swoich kompleksów. Aby się dowartościować, często angażują w nałóg pokaźne środki finansowe. Tak zwykle dzieje się w przypadku hazardu i zakładów bukmacherskich. Z jednej strony nałogowca napędza wizja ogromnych wygranych, z drugiej zaś, życie na finansowej krawędzi również przyczynia się do rozwoju nałogu.

Kto jest zagrożony uzależnieniem?

Każda osoba, która nie radzi sobie samodzielnie z własnymi problemami, może paść ofiarą uzależnienia. Stałe negowanie problemu i wiara, że przecież wszystko jest w porządku, też nie pomagają. W szpony nałogu wpadają najczęściej osoby o słabszej psychice, które zamiast na zdrowym rozsądku, bazują na emocjach.

Cechy osobowościowe, które skłaniają człowieka do wejścia w nałóg, często są poza kontrolą i nie da się ich zmienić. Na łatwe uzależnianie się mogą mieć wpływ czynniki genetyczne, gdyż „żyłkę” do hazardu można odziedziczyć po przodkach. Podobnie jest z resztą z nałogiem alkoholowym, tytoniowym czy narkotykowym.

Problem z uzależnieniem może dotyczyć także osób, które przeszły przez trudną traumę. Niełatwe wydarzenia z życia, takie jak utrata pieniędzy, śmierć bliskich, albo problemy w pracy, potrafią negatywnie wpływać na wiele ludzi. Dlatego też warto rozmawiać i nie zamykać się w swoim własnym świecie.

Jak hazard wpływa na nasze życie?

Jak każdy nałóg, tak i uzależnienie od hazardu potrafi zrujnować życie osobie uzależnionej i jej bliskiemu otoczeniu. Problemy zaczynają się od przebudowania własnej struktury wartości, gdzie na pierwszym miejscu podświadomie stawia się swój nałóg. Inne sprawy, jak praca, rodzina, dom, odchodzą na dalszy plan. Krok po kroku osoba uzależniona zatraca się w swoim nałogu, robiąc krzywdę sobie i bliskim.

Życie emocjonalne osoby uzależnionej ulega poważnym zmianom. Zwykle jedyna rzecz, która potrafi wywołać jakiekolwiek emocje, to nałóg tego człowieka. Nie ma miejsca na miłość, przyjaźń, radość i szczęście, jakie przynoszą inne osoby czy zajęcia. Wszelkie uczucia wyzwolić potrafi tylko hazard, alkohol, narkotyki czy inny nałóg.

Zmianie ulega również sposób myślenia i postrzegania otaczającego świata. Uzależnienie od hazardu powoduje, że chory nie potrafi skupić się nawet na najprostszych czynnościach dnia codziennego. Często jest niezdolny do pracy i kontaktów z innymi, gdyż stale myśli tylko o tym, jak najprędzej wrócić do zajmowania się swoim nałogiem.

Hazard potrafi zniszczyć uzależnioną osobę, unicestwić jej relacje z otoczeniem, pozbawić pracy i środków do życia. Na szczęście są jeszcze sposoby, by temu zaradzić.

Objawy uzależnienia od hazardu

W jaki sposób rozpoznać u siebie lub kogoś bliskiego uzależnienie od hazardu? Czynników, które definiują sposób życia nałogowych hazardzistów, jest całkiem sporo. Oto najczęściej spotykane objawy uzależnień:

• Wahania nastrojów – podobne są do syndromu odstawienia, kiedy pojawiają się zaburzenia psychiczne, ale i niekontrolowane zachowania fizyczne.
• Zaburzone modus operandi – codzienne interakcje stają się utrudnione, a osoba uzależniona zaczyna trzymać wszystkich na dystans.
• Myśli skupione na hazardzie – uzależnieni nie widzą świata poza swoim nałogiem, nie mogą skupić się na codziennych sprawach.
• Bezład w grze – hazardzista podejmuje coraz bardziej ryzykowne i nieprzemyślane decyzje w obrębie aktywności, od której się uzależnia.
• Głód hazardu – gracz szuka sposobów na częstszą i bardziej aktywną grę, nie potrafi powstrzymać się przed ucieczką w nałóg.
• Kompulsywne kłamstwa – uzależnieni udają, że nie ma żadnego problemu, okłamując bliskich na temat swoich wydatków i sposobów spędzania wolnego czasu.
• Pojawiają się inne nałogi – hazard potrafi doprowadzić uzależnionego do sięgania po używki, które pozornie mają mu pomóc, w rzeczywistości szkodząc.
• Uszkodzony mózg – układ nerwowy działa normalnie tylko w trakcie zajmowania się hazardem, w innych przypadkach człowiek zachowuje się… dziwnie.
• Brak dbałości – uzależnieni często nie przejmują się swoim wyglądem, higieną, zdrowiem i zachowaniem, doprowadzając się na skraj.

Fazy uzależnienia od hazardu

Problem z uzależnieniem wśród hazardzistów jest coraz bardziej powszechny. Dlatego też pojawia się więcej prac naukowych wyjaśniających przyczyny, objawy, a także leczenie uzależnienia od hazardu. Dziś wiemy na ten temat więcej, niż jeszcze kilkanaście lat temu. Terapia uzależnień zwykle podkreśla istnienie czterech etapów rozwoju hazardowego nałogu:

Faza zwycięstw

Na samym początku gra się od czasu do czasu, pojawiają się też pierwsze wygrane. Krok po kroku napędza to gracza do coraz częstszej gry, nadmiernego zaufania swojemu szczęściu lub umiejętnościom. Osoba taka zaczyna też grać za coraz większe stawki, licząc na jeszcze wyższy zysk. Nawet sporadyczne zwycięstwa powodują, że gra jest kontynuowana, a faza ta potrafi niekiedy trwać nawet latami. Choć z pozoru wygląda na typową rozrywkę, tak naprawdę pomalutku buduje podwaliny pod nałóg.

Faza strat

Szczęście początkującego ma kiedyś swój koniec, a wtedy hazard zaczyna przynosić coraz to większe straty finansowe. Ryzykowne obstawianie zwykle wiąże się z zagrywaniem za wysokie stawki, co nie zawsze się opłaca. Straty oznaczają regres, z którym uzależniony gracz nie może się pogodzić. Dlatego też stale szuka nowych pomysłów na grę, a także sposobów, jak uzasadnić swoje postępowanie. Na tym etapie w końcu dochodzi do utraty finansowego zapasu bezpieczeństwa, przez co zaczyna się pożyczanie kasy. Jednocześnie, zaczynają podupadać relacje z bliskimi. No, ale w końcu musi się udać, prawda? Jeszcze tylko jedna gra, tylko jeden kupon…

Faza desperacji

Zwykle jednak nie udaje się odkuć, a nałóg staje się już poważnym zagrożeniem dla zdrowia psychicznego i stabilizacji finansowej. Zdesperowany gracz wie, że totalnie nie radzi sobie z problemem, jednak nie potrafi przestać. Cały czas wierzy, że w końcu uda mu się odegrać i odzyskać utracone pieniądze. Na tym etapie następuje kompletne odcięcie się od spraw zawodowych i osobistych, często przepłacone utratą kontaktu z rodziną. Zaczyna się też wyprzedawanie wszystkiego, co cenne, by sfinansować dalszą grę. Pożyczki, zastawy, chwilówki, to wszystko zmierza w bardzo złym kierunku. Do tego gracz nie myśli już zdroworozsądkowo, tracąc nadzieję na lepsze jutro.

Faza utraty nadziei

Koniec, wydaje się, że nie ma już żadnego odwrotu i rozwiązania bieżących problemów. Uzależniona osoba czuje się samotna, pozostawiona na pastwę losu. Utrata kontaktu z bliskimi, przegrana wysokich kwot pieniężnych – takie sytuacje mogą doprowadzić do najbardziej skrajnych myśli. Nawet do myśli samobójczych. Nie mówiąc już o zagrożeniu zdrowia i życia z rąk niespłaconych wierzycieli.

Przyczyny uzależnienia od hazardu

Jeśli chodzi o hazard uzależnienie dotyka coraz więcej osób, które próbują szczęścia w grach liczbowych, na automatach czy w bukmacherce. Skutki uzależnienia potrafią być bardzo poważne, niebezpieczne i groźne. Warto jednak poszukać odpowiedzi na pytanie, jakie są przyczyny uzależnień wśród hazardzistów?

Wśród czynników wywołujących nałóg, na uwagę zasługuje między innymi:

• Słaba wola – poddawanie się impulsom i niekontrolowanie emocji to najczęstszy powód popadania w coraz gorsze uzależnienie.
• Trauma z przeszłości – tragiczne wydarzenia popychają człowieka do najróżniejszych decyzji, a popadanie w nałóg ma być sposobem na uwolnienie się od traumy.
• Poszukiwanie ucieczki – popadanie w nałóg może wiązać się z chęcią odcięcia się od świata, problemów codziennych, a także innych osób.
• Iluzja kontroli – myślenie, że kontroluje się sytuację, która w rzeczywistości jest poza kontrolą uzależnionego.
• Uzależnienie od euforii – poszukiwanie wrażeń i adrenaliny powoduje, że tylko nałóg potrafi zadowolić osobę uzależnioną od stanów euforycznych.
• Sportowa obsesja – maniakalne zainteresowanie sportem często prowadzi do poczucia rozległej wiedzy, a następnie uzależnienia od zakładów bukmacherskich.
• Sytuacja finansowa – chęć szybkiego powiększenia stanu posiadania obraca się często przeciwko takim „inwestorom”.
• Czynniki genetyczne – często uzależnienie od hazardu ma związek z przodkami, którzy także nie radzili sobie ze swoim nałogiem.

Terapia uzależnień od hazardu

Powstaje pytanie, jak wyleczyć się z hazardu i na ile jest to w ogóle możliwe? W tym momencie pojawia się światełko w tunelu, ponieważ leczenie uzależnienia od hazardu jest na wyciągnięcie ręki. Jeśli obserwujesz u siebie lub w swoim otoczeniu symptomy nałogowego zajmowania się hazardem, możesz liczyć na pomoc profesjonalistów. Tak samo, jak w przypadku uzależnienia od alkoholu, papierosów czy narkotyków.

Samodzielne próby wyjścia z nałogu najczęściej kończą się rozczarowaniem, dlatego warto zgłosić się po zawodową pomoc. Istnieją specjalne zamknięte ośrodki leczenia uzależnień hazardem. Zwykle jednak wystarczy zwyczajna psychoterapia, która nie musi odbywać się w odosobnieniu.

Istnieją leki, których skład ma działać na zniwelowanie potrzeby sięgania po hazard. Jednakże farmakologia ma tylu zwolenników, co przeciwników. Dlatego wydaje się, że porady psychologiczne oraz rozmowy z terapeutą mogą być skuteczniejszą metodą leczenia. Należy pamiętać, że wszystko tak naprawdę siedzi w głowie – to tam trzeba szukać przyczyn problemu i sposobów ich rozwiązania.

Na czym polega proces zdrowienia od hazardu?

Po pierwsze, należy zacząć od zmotywowania osoby uzależnionej do podjęcia odpowiedniej terapii. Skuteczna w tym przypadku może być tak zwana „interwencja” znajomych lub rodziny. Hazardzista musi stanąć przed surowymi faktami, które przedstawiają mu najbardziej zaufane osoby z bliskiego otoczenia. Takie wsparcie psychologiczne pozwoli uzależnionej osobie podjąć najtrudniejszy ze wszystkich kroków: przyznanie się do problemu.

Pierwszy etap leczenia uzależnień to terapia podstawowa, która ma miejsce w wyspecjalizowanej poradni. Proces opiera się na systematycznych i intensywnych spotkaniach w grupach osób o podobnych problemach. Do wyzdrowienia z uzależnienia potrzebna jest długotrwała psychoterapia i psychoedukacja.

Podstawowa terapia hazardowa wyróżnia dwie fazy pracy z uzależnionym.

• Pierwsza polega na uświadamianiu destruktywnego stylu życia, jaki powoduje uzależnienie.
• Druga to nauka umiejętności, które przekładają się na powrót do normalnego funkcjonowania. Te dwie fazy zwykle wystarczą, by wyleczyć się z nałogu.

Jeśli jednak uzależnienie jest silniejsze, potrzebny jest drugi etap leczenia, a mianowicie terapia pogłębiona. Ta zaś może ciągnąć się latami, jest mniej usystematyzowana i dopasowana do indywidualnych potrzeb hazardzisty. Proces polega jednak na całkowitym odstawieniu nałogu i stopniowym powrocie do zdrowia.

Jakie są skutki uzależnienia od hazardu?

Skutki uzależnienia od hazardu mogą być zarówno krótko-, jak i długofalowe. Dotyczą one nie tylko chorego, ale i jego otoczenia. Najpoważniejsze problemy mogą stanowić nawet zagrożenie dla zdrowia i życia. Oto najczęściej spotykane skutki nałogu hazardowego:

• Problemy w związkach ze znajomymi i rodziną.
• Problemy akademickie lub zawodowe, nawet wykreślenie z listy studentów lub utrata pracy.
• Kłopoty finansowe, takie jak długi i upadłość, częste zapożyczanie się.
• Problemy prawne, zaleganie z płatnościami, kradzieże.
• Kłopoty ze zdrowiem psychicznym, takie jak depresja, lęk, niepokój i inne zaburzenia psychiczne.
• Zły stan zdrowia fizycznego.
• Zachowanie autodestrukcyjne, niekontrolowane działania.
• Myśli i intencje samobójcze.
• Samobójstwo.

Jak postępować z hazardzistą i jak pomóc uzależnionemu od hazardu?

Zwykle jest tak, że uzależnieni od hazardu odcinają się od relacji z najbliższymi. Nie dostrzegając swojej postępującej choroby, odrzucają wszelkie próby pomocy ze strony rodziny i przyjaciół. Czy jest cokolwiek, co może zrobić bliska osoba, by pomóc hazardziście wyjść z nałogu?

Niezwykle istotne jest, by spróbować namówić uzależnionego na skorzystanie z profesjonalnej terapii. Jeśli osoba ta zamyka się na samopomoc i wsparcie bliskich, ostatnią deską ratunku jest właśnie terapia uzależnień. Skuteczne są „interwencje”, w których bierze udział rodzina i znajomi hazardzisty, by unaocznić tej osobie jej problemy.

Nałóg jest poważną sprawą i nie należy jej w żaden sposób bagatelizować. Osoby uzależnione od hazardu znajdują się w potrzasku własnych złych nawyków, z których wyrwanie się może być niezwykle czasochłonne. Ważne okaże się w takim przypadku wsparcie na każdym etapie leczenia uzależnień. Nie należy się poddawać, warto być blisko i zawsze służyć dobrym słowem, dotykiem i uśmiechem.

Wspólnie jesteście w stanie pokonać każde uzależnienie. Jeśli chodzi o hazard leczenie nie jest wcale łatwiejsze od uwalniania się od innych nałogów. Tak samo jest w przypadku zakładów bukmacherskich, które przecież również są rodzajem hazardu. Dopóki są chęci zmiany stanu rzeczy, dopóty jest nadzieja na wyzdrowienie. Warto się tego trzymać i nie tracić pozytywnego nastawienia.